Cok genis bir cografyada, farkli kültür ve dillerde hala yasayan Nasreddin
Hoca, Türk kültürünün kaynaklarindan birisidir. Nasreddin Hoca,
Balkanlarda, tabiatiyla Gagauz kültürü ve folklorunda da Nastradin
ismiyle önemli bir yer tutar.
Bu calismada, Dionis Tanasoglunun, 1959 yilinda yayimladigi Bucaktan
Sesler isimli eserinden baslayarak, Nikaloy Baboglunun Gagauz
Folkloru, Güllü Yologlunun Gagoguz Folkloru - Secmeler, Todur
Zanetin Gagauzluk - Kultura, Ruh, Adetler ve Petri Cebotarin Bizim
Dost Nastradin isimli müstakil calismasi, Nevzat Özkanin Gagavuz
Edebiyati, Bülent Hünerlinin bilim dünyasina kazandirdigi Mihail
Guboglunun Gagauz Folkloru Derlemeleri ve Harun Güngör ile Mustafa
Argunsahin Gagauz Türkleri isimli eserinden yola cikarak Gagauz halk
kültüründe Nasreddin Hoca Nastradin fikralarini dikkatlere sunacagiz.
Dionis Tanasoglunun kaleme aldigi Bucaktan Sesler, Gagauz
folklorunun ve Gagauz cagdas edebiyatinin ilk derlemesidir. Tanasoglu,
eserinde, Gagauz kültüründeki söylenisinden farkli olarak Nastradin yerine
Türkiyedeki söylenisiyle Nasreddin Hoca Fikralari basligiyla 22 fikranin
yer aldigi bir bölüm ayirir. Yologlunun iddiasina göre Tanasoglu, fikralari
Türkiye Türkcesinden Gagauz Türkcesine aktarmistir. Nikolay
Baboglunun, Gagauz Folkoru isimli derlemesinde 17 Nastradin fikrasi,
Güllü Yologlunun Azerbaycan Türkcesine aktardigi Gagoguz Folkloru
-Secmeler isimli eserinde 62 fikra; Todur Zanetin calismasinda, 54 fikra,
Guboglunun derlemelerinde 49 fikra, Harun Güngör ve Mustafa
Argunsahin Gagauz Türklerinde, 22 fikra, Nevzat Özkanin, Gagavuz
Edebiyati isimli eserinde 61 fikra, Petri Cebotarin, Bizim Dost Nastradin
isimli müstakil eserinde 152 fikra yer alir. Cebotar, kitabinin önsözünde
bazi fikralarin Gagauz kültüründen derlemeler olduguna isaret ederken;
bazi fikralari baska dillerden kendisinin cevirdigini söyler. Ne yazik ki,
hangi fikralari, hangi dildenkültürden cevirdigini söylemez. Bu durum bize
göre büyük bir eksikliktir. Ümit ederiz ki, Cebotar hangi fikralari nerelerden
cevirdigini bilim dünyasina gösterir.
