Bu kitap, 12 Eylül askeri darbesinin insanlik disi yüzünü en carpici bicimde gösterdigi askeri cezevlerinden Diyarbakir 5 Noludaki bir tanikligi özetliyor. 17 Aralik 1981den Ekim 1990a kadar ordaydim ve bütün merhaleleri bizzat yasadim.Darbeden az önce yapimi tamamlanip acilan ve darbeden hemen sonra baslayan birinci acimasiz vahset dalgasinin cehennemi bir sessizlik yarattigi, sadece iskence ve ciglik seslerinin duyulabildigi bir anda o zindana düstüm. Her dakikasi bir cehennem azabi olan vahset altinda yasamaya ancak 5-6 ay katlanabildim. Ondan sonraki bütün zamanim direnis-hastane-hücre ücgeni icinde gecti. ... Baska insanlarin ugradigi inanilmaz zulmü duydugumda dehsete düstüm ve onlarin yaninda kendime yapilan zulümden söz etmeye utandim, bir sey yapamadigimiz icin de kahroldum. Aciyi hissetmek icin bizzat iskence görmeniz gerekmiyor, iskence gören insanlarin dinmez cigliklarini dinlemenin daha korkunc bir zulüm oldugunu orada yasayarak ögrendim. Insani olan her sey canavarca saldiri altindaydi. Akli, inanci, kimligi, vicdani, onuru, cinselligi, bedensel bütünlügü, yasama hakki, her sey..Bunlari, iskencelere muhatap olan cok sayida insan anlatti. Biliyorum ki anlatilanlar yine de yasananlari tam olarak yansitmaktan cok acizdir. Cünkü söz, daima gercegin kendisi karsisinda yetersiz kalir. Bu yüzden onlari tekrarlamaya gerek duymadim. Kitabin agirlik merkezine daha cok direnisi ve direnen insanlari koydum. Bunda da yetersiz kalacagimin farkindayim.Cünkü 5 ayri bloga yayilan 40 civarinda kogusta, 80 hücrede, 8 kör hücre ve iskence mekani olarak kullanilan koridorlar, merdiven altlari, spor ve sinema salonlari, camasirhane ve hamami, özel iskence odalari ve baska yerlerde binlerce insanin vahset altinda inledigini ve direndigini biliyorum. Bu direnislerde adlarini anamadigim sayisiz isimsiz onurlu, mert insan vardi ve kuskusuz zafer bütün bu irili ufakli direnislerin toplaminin sonucu ortaya cikabildi. Bunlarin hepsini bilme ve yad etme sansina yazik ki sahip degilim, o yüzden ancak en öne cikanlari ve yanibasimda direnerek yasamini yitirenleri kaydetmekle yetindim.Hasan Hayri AslanDiyarbakir 5 Nolu Cehenneminde Ölümden de Öte, halen Almanyada yasamini sürdüren Hasan Hayri Aslanin ilk kitabidir. Dünyanin en kötü on cezaevinden biri olmakla ünlenen Diyarbakir 5 Noluda on yilini geciren ve direnisin öncü kadrosu icinde yer alan yazarin bu kitabi, dogrudan taniklik, yasanmislik ve 5 Nolunun bütünlüklü kronolojik öyküsünün bir örnegi olmasi acisindan kuskusuz cok önemlidir.
